T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü

Sayı  :  B.07.1.GİB.4.34.16.01//GVK-63/2-13314                             

Konu:  Askerlik borçlanması ile eşe ait isteğe bağlı       sigorta ödemelerinin ücretin safi tutarının tespitinde gelir vergisi matrahından indirimi hk.

             …………………..

81180 Üsküdar - İstanbul

İlgi   :    …...12.2006 tarihli dilekçeniz.

            İlgide kayıtlı dilekçenizde Sendikanız çalışanlarının askerlik borçlanmasını bir kerede ödenmesinde ücretin safi tutarının tespitinde nasıl indirileceği ile bakmakla yükümlü olunan eş için ödenen isteğe bağlı sigorta primlerinin indirim konusu yapılıp yapılmayacağı sorulmaktadır.

            Bilindiği üzere 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 61.maddesinde ücretin tarifi yapılmış olup, 63.maddesinde de “Ücretin gerçek safi değeri işveren tarafından verilen para ve ayınlarla sağlanan menfaatler toplamından aşağıdaki indirimler yapıldıktan sonra kalan miktardır.

            …

            2- (4697 sayılı Kanunun 4.maddesiyle 07/10/2001 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere değişen bent) Kanunla kurulan emekli sandıkları ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20.maddesinde belirtilen sandıklara ödenen aidat ve primler,

            3. (4697 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle değişen bent Yürürlük; 07.10.2001) Sigortanın veya emeklilik sözleşmesinin Türkiye’de kâin ve merkezi Türkiye’de bulunan bir sigorta veya emeklilik şirketi nezdinde akdedilmiş olması şartıyla; ücretlinin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat, ölüm, kaza, hastalık, sakatlık, işsizlik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta poliçeleri için hizmet erbabı tarafından ödenen primler ile bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları,

            İndirim konusu yapılacak prim, aidat ve katkıların toplamı, ödendiği ayda elde edilen ücretin % 10’unu (bireysel emeklilik sistemi dışındaki şahıs sigorta poliçeleri için ödenen primlerde, ödendiği ayda elde edilen ücretin % 5’ini) ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamaz. Bakanlar Kurulu bu oranı % 20 oranına kadar (bireysel emeklilik sistemi dışındaki şahıs sigorta poliçeleri için % 10 oranına kadar) artırmaya ve belirtilen haddi asgari ücretin yıllık tutarının iki katını geçmemek üzere yeniden belirlemeye yetkilidir.

            …”hükmü mevcuttur.

            Diğer taraftan 111 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde Konuyla ilgili olarak;

            1- Emekli Sandığı ve Sosyal Sigorta Kurumlarına Ödenen Borçlanma Aidat ve Primleri:

            Belli şartları taşıyan kimselerin sosyal güvenliklerini sağlamak amacıyla, kanunla kurulan ve tüzel kişiliği haiz Emekli Sandıkları ve Sosyal Sigorta Kurumlarına, ödenen paralara aidat ve prim denilmekte ve bunlar 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 63.maddesindeki şartlarla, ücretin gerçek safi tutarının hesabında, gider olarak indirilmektedir.

            Emekli Sandığı ve Sosyal Sigorta Kurumlarından, kanunla kurulmuş olanların üyelerine çeşitli kanunlarla, daha önceki dönemlerde ödenmemiş bulunan aidat veya primleri borçlanma suretiyle ödeme ve dolayısıyle emekliliğe esas alınacak hizmet sürelerini uzatabilme hakkı tanınmaktadır. Bunun için, kanunlarla belli edilen koşullar altında borçlanılan aidat ve primlerin, üyelerce ödenmesi zorunludur.

            Bu ödemeler de Gelir Vergisi Kanunu’nun 63/2. maddesinde sayılan aidat ve primler niteliğindedir ve bunların da ücretin gerçek safi tutarının hesaplanması sırasında gider olarak indirilmesi, Gelir Vergisi Kanunu’nun lafzına ve ruhuna uygun görülmektedir.

            Açıklanan nedenlerle;

            A- Emeklilik aidatı ve sosyal sigorta primlerinin gider olarak indirilmesi kanunen kabul edilmiş bulunan kurumlara, kanunlarında öngörülen şekilde ücretten kesilmek suretiyle ödenen borçlanma aidat ve primlerinin miktarına ve nisbetine bakılmaksızın, kesildiği aya ait gelir vergisi matrahının tespitinde gider olarak nazara alınması;

            B- Aidat toptan ödenmişse, ödenen tutara ulaşıncaya kadar bu miktarın ücretlerin vergiye tabi tutarından indirilmesi;

            C- Ücretlerinin gerçek ve safi tutarlarının hesabında gider olarak indirilmek suretiyle vergi dışı bırakılmış olan aidat ve primlerini, türlü nedenlerle geri alan ve kendilerine toptan ödeme yapılanların, yeniden iştirakçi durumuna girmeleri nedeniyle ilgili kuruma peşin ya da borçlanma suretiyle iade ettikleri aidat ve primlerin tekrar gider olarak indirilmemesi, gerekmektedir. “ açıklamaları bulunmaktadır.

            Bu açıklamalara göre, Sosyal Sigortalar Kurumuna askerlikle ilgili borçlanmak suretiyle ödediğiniz borçlanma aidat ve primlerinin, ücretinizden kesilerek ödenmesi halinde kesildiği aya ait gelir vergisi matrahının tespitinde gider olarak nazara alınması, aidatın toptan ödenmesi halinde, ödenen tutara ulaşıncaya kadar bu miktarın ücretlerin vergiye tabi tutarından indirilmesi mümkündür.

            Diğer taraftan Gelir Vergisi Kanunu’nun yukarıda belirtilen 63/2. maddesine göre, ücretlilerin kendileri için Sosyal Sigortalar Kurumuna ödedikleri sigorta primleri, ücretin safi tutarının hesaplanmasında indirim olarak dikkate alınmaktadır. Ücretlinin eşi için Sosyal Sigortalar Kurumuna ödediği primlere anılan bent hükmünde yer verilmemiş olduğundan, bu primlerin indirim konusu yapılması mümkün değildir.

            Ayrıca Gelir Vergisi Kanunu’nun 63/3.maddesine göre eş için şahıs sigortalarına ödenen ve maddede yer alan sigorta poliçeleri için ödenen primler indirim konusu yapılmakta olup, Sosyal Sigortalar Kurumu Gelir Vergisi Kanunu’nun 63/3.maddesinde belirtilen nitelikte bir sigorta kurumu olmadığından bu kuruma eş için isteğe bağlı olarak ödenen primlerin bu madde kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.