T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
İstanbul Defterdarlığı
Katma Değer Vergisi Gelir Müdürlüğü

TARİH: 04.10.2000
Sayı : KDV.MUK.B.07.4.DEF.0.34.16.24.25-23129/5319
Konu : Kur farklarında uygulanacak KDV hakkında

İlgi : 3-481 varideli tarihsiz dilekçeniz.

          İlgi yazınızda üretim tesislerinizde ürettiğiniz ipliklerin yurt içine pazarlamasını yaptığınızı, satışlarınızın nakit ya da çek karşılığı olduğunu, vadeli olarak çek karşılığı yaptığınız satışlar içerisinde yabancı para ile düzenlenmiş çeklerin de bulunduğu, firmanızın bu çekleri alış tarihindeki T.C. Merkez Bankası döviz alış kuru ile değerlendirerek kayıtlara geçirdiğini, vadesinde tahsil edildiğinde satıcı lehine oluşan kur farkının alıcıya fatura edilip, KDV hesaplanıp hesaplanmayacağı KDV’nin iç yüzde ile mi yoksa artı KDV olarak mı hesaplanacağı hususunun açıklanmasını talep etmektesiniz.

          3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’ nun 10/a maddesine göre mal teslimlerinde vergiyi doğuran olay malın teslimi ile meydana gelmektedir. Aynı Kanunun 20. maddesi gereğince de mal teslimlerinde matrah bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedeldir. Bedel ise malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade eder.

          Öte yandan, Aynı Kanunun 24/c maddesinde vade farkları ve fiyat farkı ile benzerleri matraha dahil olan unsurlar arasında sayılmıştır. Mahiyet ve amaç olarak bunlardan farklı olmayan kur farkları da matraha dahil edilerek katma değer vergisine tabi tutulması gerekir. Aksi halde TL. cinsinden vade farkı uygulanarak yapılan satışlarla bedelin döviz olarak ifade edildiği veya dövize endekslendiği satışlar arasında katma değer vergisi uygulaması bakımından farklılık yaratılmış olacaktır.

          Bu durumda, bir malın vadeli veya peşin satılması katma değer vergisi açısından sonucu etkilememektedir. Çünkü yukarıda belirtilen bedelin tarifindeki borçlanılan tutarlar ifadesi ve ticari kazancın tespitinde tahakkuk esasının bir sonucu olarak katma değer vergisi toplam satış bedeli üzerinden vadeli satışlarda vade farkları da dahil hesaplanmakta ve tahsil edilmektedir.

          Vergiyi doğuran olayın meydana geldiği malın teslim tarihinden sonra belirlenen tarihlerde mal bedelinin ödeneceği satış akdinde kararlaştırılmış ise yabancı para cinsinden belirlenen mal bedeli ödemenin yapıldığı tarihteki kur farklarını da içermektedir. Buna göre, mal bedeli teslimin vuku bulduğu tarihte tespit olunarak katma değer vergisi hesaplanacaktır. Teslimin yapıldığı tarih ile ödemenin yapılması kararlaştırılan tarih arasındaki kur farkından meydana gelen artışın mal bedeline dahil edilmesi gerekmekte ise de ödeme tarihinden önce tutarının kesin tespiti söz konusu olamayacağından vade farkı olarak ödemenin yapıldığı tarihte mal bedelinin tabi olduğu oran üzerinden katma değer vergisi vergiyi doğuran olayın gerçekleştiği dönemde hesaplanarak mükellefler tarafından vergi dairesine ödenecektir.

          Bu itibarla, vadeli satılan malın katma değer vergisi dahil bedelinin dövize endeksli olarak tespit edilmesi ve bedelin bir kısmının veya tamamının kararlaştırılan vadelerde ödenmesi halinde oluşan vade farkı mahiyetindeki kur farkları katma değer vergisini de ihtiva ettiğinden mükelleflerce bu tutarlar üzerinden malın teslim tarihindeki geçerli katma değer vergisi oranı esas alınıp iç yüzde uygulanarak katma değer vergisinin hesaplanıp beyan edilip ödenmesi gerekmektedir.

          Bilgi edinilmesini rica ederim