Sirkü No: 105/08
 

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununda yapılan değişiklik sonucu 01.01.2008 tarihinden itibaren uygulanmaya başlayacak olan Asgari Geçim İndirimi   ‘ne ilişkin açıklamalar, Maliye Bakanlığınca yayımlanan 265 seri nolu GVK G.Tebliği ile yapılmıştır. 

Buna göre;

·Asgari geçim indirimi uygulamasından ücretliler yararlanacaktır.

·Asgari geçim indirimi uygulamasında aşağıda verilen oranlar dikkate alınacaktır.

·Ücretli için uygulanacak oran, yukarıdaki tablo verileri dikkate alınarak belirlenecek ve Asgari Ücretin yıllık tutarına  uygulanmak suretiyle  Asgari Geçim İndirimi matrahı bulunacaktır.

·Asgari Geçim İndirimi Matrahına  GVK’nın 103 maddesinin birinci gelir diliminde yer alan % 15 oranının uygulanması sonucunda hesaplanan tutar, ücretlinin yıllık Asgari Geçim İndirimi’dir.

·Yıllık Asgari Geçim İndiriminin 1/12’si ücretlinin Aylık Asgari Geçim İndirimi olup, bu tutar ücretlinin bordrosu üzerinde açılacak “Asgari Geçim İndirimi” sütununda gösterilecek ve net ücretine eklenerek ödenecektir.

·Asgari Geçim indirimi hesaplanmasına ilişkin tebliğde verilen örneklerden birine  aşağıda yer verilmektedir.

Çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi ve dört çocuğu bulunan bir asgari ücretlinin 2008 yılının Ocak ayında yararlanabileceği asgari geçim indirimi tutarı aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır. (Ücretlinin 2008/Ocak Ayında Hesaplanan Gelir Vergisi 71,72 YTL’dir.)

2008 yılında Asgari Ücretin Yıllık Brüt Tutarı (562,50x12=)               : 6.750,00 YTL

Asgari Geçim İndirimi Oranı                                                                 : % 85

  - Mükellefin kendisi için                     % 50

  - Mükellefin eşi için                           % 10

  - Mükellefin çocukları için                  % 25

Asgari Geçim İndirimine Esas Tutar (matrah) (6.750,00x% 85)  : 5.737,50 YTL

Asgari Geçim İndiriminin Yıllık Tutarı (5.737,50x% 15)              :    860,62 YTL

Hesaplanan yıllık tutarın 1/12’si olan (860,62/12)                     :      71,72 YTL

Bu şekilde hesaplanan 71,72 YTL, aylık olarak hesaplanan gelir vergisi tevkifatı tutarından mahsup edilecektir. Buna göre, işveren mahsup edilen asgari geçim indirimi tutarı kadar yani 71,72 YTL ücretliye daha fazla ödeme yapacaktır.

·Uygulamada dikkate alınacak olana Asgari Ücret, takvim yılı başında geçerli 16 yaşından büyük olanlar için belirlenen Asgari Ücret olacaktır.( asgari ücrette, yılı içinde meydana gelen değişiklikler dikkate alınmayacaktır)

·İndirim, ücret geliri elde eden aile fertlerinden her biri için ayrı ayrı uygulanabilecektir.

·Gelir kısmi döneme ait olsa dahi (örneğin 15 günlük) indirim tutarı, ay kesirleri tam ay sayılmak suretiyle bu süreye isabet eden aylık indirim tutarı esas alınacaktır.

·GVK’nın 61.maddesi kapsamında ücret geliri elde edenler Asgari Geçin İndirimi uygulamasından yararlanacaktır. Buna göre,  yönetim ve denetim kurulu ücretleri asgari geçim indiriminden yararlanacaktır.

·Ücret gelirlerini yıllık beyanname ile bildirenler de yararlanabilecektir.

·Aşağıda sayılanlar Asgari Geçim İndiriminden yararlanamayacaklardır.

ü       Ücretleri GVK 64.madde kapsamında vergilendirilen “diğer ücretliler”,

ü       Başka bir kanun hükmü (3218, 4490, 4691 sayılı kanunlar v.b.) uyarınca 

    ücretlerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmayanlar,

ü       Ücret geliri elde etmeyen diğer gerçek kişiler.

Y.Yalova Yolu Buttim İş Merkezi E/2 Blok No:656 BURSA  Tel:0 224 211 20 64 Faks:0 224 211 37 13

·Net ücret üzerinden anlaşmak suretiyle çalışanlar da asgari geçim indiriminden yaralanacak olup, hesaplanan asgari geçim indirimi tutarları net ücretleri ile birlikte ücretliye ödenecektir.

·Asgari geçim indirimi tutarının, ücretlinin aylık hesaplanan vergisinden fazla olması halinde, fazlası dikkate alınmayacak ve ücretliye herhangi bir iade yapılmayacaktır. 

·Yıl içinde işyeri veya işvereni değişen ücretliler, yeni işyerlerinde veya işverenleri nezdinde çalışmaya başladıkları aydan itibaren asgari geçim indiriminden yararlanmaya devam edeceklerdir.

·Onsekiz yaşını doldurmuş çocuklardan öğrenimi sona erenler, öğrenimin sona erdiği ayı takip eden aydan itibaren anne veya babasının asgari geçim indirimi hesabında dikkate alınmayacaklardır.

Medeni Durum ve Eşin Gelirinin olmadığının tespitine ilişkin konular;

·Ücretliler, medeni durumları ve çocuk sayıları ile eşinin iş ve gelir durumu hakkında Tebliğ ekinde yer alan  “Aile Durumu Bildirimi” (EK:1) ile işverenlerine bildirimde bulunacaklardır.

·Durumlarında herhangi bir değişiklik olması halinde (evlenme, boşanma, ölüm, doğum vb.) bu değişiklikleri işverene bir ay içerisinde bildireceklerdir. Asgari geçim indirimi oranını etkileyen değişiklikler, söz konusu değişikliğin işverene bildirildiği tarih itibariyle uygulanacaktır.

·Eşlerin her ikisinin de ücretli olması halinde çocuklar yalnızca sosyal güvenlik yönünden tabi oldukları eşin bildirimine dahil edilecektir.

·Bu uygulamada eşin çalışmadığı ve herhangi bir gelirinin olmadığına ilişkin olarak (aksi tespit edilmediği sürece) ücretlinin beyanı yeterli olacaktır.

·Ücret geliri elde eden eş için Asgari Geçim İndirimi uygulanmayacak (kendi bordrosu üzerinde uygulanacağından), bunun dışında ücretli çalışmayan her eş için geliri olup olmadığına bakılmaksızın, Asgari Geçim İndirimi uygulanacaktır.

·Boşananlar için nafakasını sağladıkları çocuk sayısı dikkate alınacaktır.

Asgari Geçim İndirimi Bordrosunun Düzenlenmesi Hak;

·İşverenler, her yıl Ocak ayı itibariyle örneği Tebliğe ekli "Asgari Geçim İndirimine Ait Bordro" yu (EK:2) düzenleyeceklerdir.

·Her bir ücretlinin yararlanacağı asgari geçim indirimi ayrı ayrı hesaplanarak  bordroda ilgili aya ait sütunda gösterilecektir.

·Bordro işveren nezdinde muhafaza edilecek olup, istendiği takdirde yetkililere  ibraz edilecektir.

· Yıl içerisinde meydana gelen değişiklikler için ayrı bir bordro düzenlenebileceği     gibi değişiklikler aynı bordro üzerinde de gösterilebilecektir.

Asgari Geçim İndiriminin Muhtasar Beyanname Üzerinde Mahsubu Hak;

·Ücretliye yansıtılacak tutar ücret ödemesinin yapıldığı dönemde ücret bordrosunda açılan “Asgari Geçim İndirimi” satırında gösterilecektir.

·İşverenler, ilgili aya ilişkin olarak verecekleri muhtasar beyannamede  asgari geçim indirimini ödeyecekleri vergiden düşerek kalanı ödeyeceklerdir.

·Asgari geçim indirimi tutarının mahsup edilebilmesi için, söz konusu tutarın mutlak suretle ücretlilere ödenmiş olması gerekmektedir. Ücretlilere ödenmeyen tutarların mahsup edilmesi halinde bu tutar işverenlerce muhtasar beyanname üzerinden eksik beyan edilmiş ve ödenmemiş gelir vergisi tevkifatı olarak addolunacaktır.

·Üç aylık dönemler halinde muhtasar beyanname veren işverenler asgari geçim indirimi tutarını her ay ücret ödemesi sırasında ücretliye peşin olarak ödeyeceklerdir. Örneğin, Ocak-Şubat-Mart dönemine ilişkin asgari geçim indirimi tutarı,  Nisan ayında verilecek muhtasar beyannamede mahsup konusu yapılacaktır.

Birden Fazla İşverenden Ücret Alan Ücretlilerde Asgari Geçim İndirimi Uygulaması

·Aynı zamanda birden fazla işverenden ücret alınması halinde, asgari geçim indirimi uygulaması, en yüksek ücretin elde edildiği işveren tarafından gerçekleştirilecektir.

·Ücretliler medeni durumu ve çocuk sayısı hakkında bildirimlerini, en yüksek ücret geliri elde ettikleri işverene vererek uygulamanın ilgili işverence yerine getirilmesini sağlayacaklardır.

·Ücretlinin aynı anda birden fazla işverenden dolayı asgari geçim indiriminden faydalandığının tespiti halinde; oluşan vergi ziyaı, ücretliden cezalı olarak tahsil edilecektir.

Ödenmesi Gereken Gelir Vergisinin Eksik Hesaplanması Halinde Uygulanacak Cezai Müeyyideler

·Asgari geçim indirimi tutarının, o ayki ücretiyle birlikte ücretliye nakden ödenmesi gerekir. Aksi takdirde, ücretliye nakden ödenmeyen asgari geçim indirimi, işverenler tarafından haksız yere yapılan bir mahsup işlemi niteliği taşıyacak ve tevkif suretiyle kesilen verginin bu tutar kadar olan kısmı, muhtasar beyanname ile eksik beyan edilmiş olacaktır.

      Bu nedenle, yukarıda belirtilen şekilde ücretliye nakden ödenmeyen  asgari geçim indirimi o ayda eksik beyan edilmiş vergi tevkifatı olarak kabul edilerek, bu vergiler için de işverenler hakkında cezalı tarhiyat yapılacaktır.